קוד נוכחת נפקדת | סופי אבו שקרה
كود حاضرة غائبة | صوفي أبو شقرة /
Her Absentee Presentee code |
Sophie Abu Shaqra
קוד נוכחת נפקדת |
סופי אבו שקרה
בתערוכת יחיד ראשונה סופי אבו שקרה מאתגרת את ההגדרות שבהן היא חיה ופועלת: אישה צעירה, ישראלית פלסטינית, ארכיטקטית ומעצבת, בת למשפחת אמנים מפורסמת. בסדרה של אובייקטים היברידיים המערבבים טכנולוגיות, חומרים ומסורות, סופי שואלת מהי השפה הלשונית, התרבותית, הדיסציפלינרית והמגדרית, של ילידת 1996 ושל נשים כמוה. היא מציעה נקודת מבט חדשה ומקורית על השכבות הגלויות והסמויות שמעצבות את בנות דורה.
ראשיתו של המהלך המוצג בתערוכה במחקר שערכה סופי במסגרת התוכנית לתואר שני בעיצוב תעשייתי בטכניון. שם היא בחנה את משמעות המושג קראפט בעידן הטכנולוגי, במודעות להיעלמות האנושי מן השדה התעשייתי. היא חיפשה דרכים לשלב קראפט מסורתי עם תכנות דיגיטלי, על מנת לשמר את הידע ההיסטורי ואת טביעת האצבע של המלאכה בתעשייה. סופי יצרה קוד דיגיטלי עבור מכונת כרסום (CNC), המאפשר לבטא שיתוף פעולה דיאלוגי בין המעצבת לבין המכונה. הקוד מפענח דימויים דו-ממדיים ומתרגם אותם לתלת-ממד באמצעות ניתוח והמרה של גוֹן הדימוי לעומק פעולת הכרסום בחומר. הכַּרְסֹום מטביע את חותמו בתנועתו המעגלית, שאינה מאפשרת לייצר פינות.
במפגש שיצרה סופי בין קראפט מסורתי לתכנות דיגיטלי, היא בחרה לקדד את חומרי התרבות שזיהתה בקרב בני משפחתה. היא הטעינה את מכונת הכרסום בדימויים מתוך הרקמה הפלסטינית, שאותם מטמיע הכַּרְסֹום בתוך גזע של עץ זית. הרקמה ועץ הזית הם חומרים דומיננטיים בתרבות ובמלאכת היד הפלסטינית, וטעונים במשמעויות סימבוליות גם בעבודותיהם של אמני משפחת אבו שקרה. וליד אבו שקרה הנציח את הסיפור הפלסטיני דרך השיבה המתמידה אל עץ הזית בהדפסיו; פריד אבו שקרה חוזר שוב ושוב אל פעולת הרקמה בעבודותיו.
באמצעות האובייקטים המוצגים בתערוכה וסרט הווידאו הנלווה אליהם סופי בוחנת את הכלים הדיגיטליים שעליהם מתבסס כיום העיצוב התעשייתי, ומזהה אותם כשפה עכשווית אבל גם כצורה של היעדרות. הקוד הדיגיטלי אינו זמין ואינו גלוי לקהל. הוא סוג של צופן או סוד הידוע רק למי שתיכנת אותו. ככזה, הוא מזכיר את המיומנות של הרוקמת הפלסטינית, שלעיתים קרובות השתמשה ברקמה כדי להעביר שדרים גלויים וסמויים דרך שמלותיה. בדומה לקוד הדיגיטלי, הרקמה הפלסטינית מתרגמת סימנים למשמעויות: היא משתמשת בצבעים ובצורות קבועים כדי לבטא מיקום גיאוגרפי, אירוע משפחתי או אמונה.
באובייקטים ההיברידיים שיצרה סופי, תרגום הצורות הקבועות של הרקמה הפלסטינית לעבודת הכרסום בעץ יוצר שכבות של משמעות: סופי מאתגרת את הפער בין מסורת החומר המקומי לבין הטכנולוגיה הגלובלית ומערערת גם על החלוקות המגדריות. היא מטמיעה עבודת רקמה נשית בתוך עבודת כרסום גברית. היא משבשת את חלוקת העבודה המקובלת, וממירה אותה בדיאלוג רב-קולי.
הפיכת הרקמה לקוד דיגיטלי משקפת את העמדה המורכבת של המעצבת בנוגע למסורת הפלסטינית ולמעמד האישה. הרקמה הופכת מדימוי שטוח לתבנית עומק, למרחב מפולש, כמעט ארכיטקטוני, של הֶעְדֵר. בתצורתה החדשה היא מבטאת טופוגרפיה כפולת משמעות, המסמנת בעת ובעונה אחת את מה שיש ואת מה שאין. היא הופכת לקוד נוכח נסתר, המגלה ומעלים את הנוף, את הזהות, את המסורת ואת היד הנסתרת של בעלת המלאכה. הנוכחות הנעדרת מודגשת באמצעות ההצפה של גזע העץ בחומר אפוקסי. ההעדר הוא חומר. שקוף, סמיך, מימי. הוא חלון תמידי אל עבר תת-קרקעי, מרחב לימינלי המחבר בין ידע שהועבר מדור לדור לבין מידע משתנה וחולף.
אוצרת: טל פרנקל אלרואי
كود حاضرة غائبة |
صوفي أبو شقرة
في معرضها الفردي الأولى تتحدى صوفي أبو شقرة التعريفات التي تعيش وتعمل فيها: امرأة مبدعة، إسرائيليّة فلسطينيّة، معماريّة ومُصممة، ابنة لعائلة فنّانين مشهورين. في سلسلة من الأغراض الهجينة تخلط بين التكنولوجيات، المواد والتقاليد، تتساءل صوفي ما هي اللغة اللسانية، الثقافية، التخصصية والجنسانية، لمن وُلدت سنة 1996 ونساء مثلها. وهي تطرح وجهة نظر جديدة وأصيلة على طبقات مكشوفة ومخفية التي تبلور بنات جيلها.
تعود بداية العميلة المعروضة في المعرض إلى دراسة أجرتها صوفي في إطار برنامج دراسة لدرجة الماجستير في التصميم الصناعي في جامعة التخنيون. هناك درست معنى مفهوم الحرفة (كرافت) في عصر التكنولوجيا، مع إدراك اختفاء البشري من الحقل الصناعي. حيث بحثت عن طرق لدمج الحرفة التقليديّة مع البرمجة الرقميّة، من أجل حفظ المعرفة التاريخيّة وبصمة العمل اليدوي في الصناعة. ابتكرت صوفي كود رقمي لجهاز الفارزة (CNC)، الذي يسمح بالتعبير عن التعاون الحواري بين المُصممة والآلة. يفكك هذا الكود صور ثنائية الأبعاد ويترجمها إلى صور ثلاثية الأبعاد بواسطة تحليل وتحويل تدرجات لون الصور إلى عمق عملية تفريز المادة. أداة القطع تترك بصمتها في حركتها الدائرية التي لا تسمح بتشكيل الزوايا.
في اللقاء الذي شكلته صوفي بين الحرفة التقليديّة والبرمجة الرقميّة، اختارت ترميز مواد الثقافة التي تعرفها من أفراد عائلتها. قامت بشحن الفارزة بصور من التطريز الفلسطينيّ، التي تُشكّلها آلة القطع في جذع شجرة زيتون. التطريز وخشب الزيتون هي مواد مهيمنة في الثقافة والعمل اليدويّ الفلسطينيّ، ومشحونة بمفاهيم رمزية في أعمال فنّاني عائلة أبو شقرة. فلقد خلّد الفنّان المرحوم وليد أبو شقرة الرواية الفلسطينيّة عن طريق الاستعادة المثابرة لشجرة الزيتون في مطبوعاته؛ الفنّان فريد أبو شقرة يعود مرة تلو المرة إلى عملية التطريز في أعماله.
بواسطة الأغراض المعروضة في المعرض وفيلم الفيديو المرافق لها، تعمل صوفي على دراسة الأدوات الرقمية التي يستند إليها اليوم التصميم الصناعي، وهي تحددها كلغة معاصرة ولكن أيضًا كشكل من الغياب. الكود الرقمي غير متاح وغير مكشوف للجمهور. هو بمثابة شيفرة أو سر معروف فقط لمن برمجه. بصفته هذه فهو يذكرنا بمهارات المطرزات الفلسطينيّات، اللواتي غالبًا ما يستخدمن التطريز لنقل رسائل علنية أو سرية عن طريق فساتينهن. على غرار الكود الرقمي، أيضًا التطريز الفلسطينيّ يترجم الإشارات إلى معاني. فهو يستخدم الألوان والأشكال الثابتة للتعبير عن موقع جغرافيّ، مناسبة عائلة أو معتقد.
ترجمة التطريز الفلسطيني، في عملية التفريز في الخشب في الأغراض الهجينة التي انتجتها صوفي، تُشكّل طبقات من المعاني. تتحدى صوفي بذلك الفجوة بين تقاليد المادة المحلية والتكنولوجيا العالمية وتقوم أيضًا بتقويض التقسيمات الجنسانية. فهي تستدخل أعمال التطريز النسائي داخل عملية التفريز الرجولية. وتقوم بذلك بتشويش التقسيم المألوف للعمل، وتحوله إلى حواز متعدد الأصوات.
تحويل التطريز إلى كود رقمي يعكس موقف المُصممة المعقد بخصوص التقاليد الفلسطينيّة ومكانة المرأة. يتحول التطريز من صورة مسطحة إلى قالب عميق، حيّز مُخترق، شبه معماري، إلى غياب. وفي التكوين الجديد تُعبّر عن تضاريس مزدوجة المعاني، تشير في الوقت نفسه إلى ما هو موجود وما هو غير موجود. وهي تتحول إلى كود مخفي، يكشف ويخفي المنظر، الهويّة، التقاليد واليد المخفية لصاحبة الحرفة. يتم التأكيد على الحضور الغائب بواسطة غمر جذع الشجرة بمادة الإيبوكسي. الغياب هو المادة. شفافة، سميكة، مائية. وهي نفاذة دائمة إلى ماضي تحت الأرض، حيّز عتبي يربط بين المعرفة التي تنتقل عير الأجيال ومعرفة متغيرة عابرة.
القيّمة: طال فرنكل آلروئي
Her Absentee Presentee code | Sophie Abu Shaqra
In her first solo exhibition, Sophie Abu Shaqra challenges the definitions within which she lives and works as a young Palestinian-Israeli woman, an architect and designer, and a member of a renowned family of artists. Through a series of hybrid objects that blend technologies, materials and traditions, Sophie, born in 1996, seeks to define the linguistic, cultural, disciplinary and gendered dimensions shared by women her age. She offers a fresh and original outlook on the visible and hidden layers that shape the lives of women in her generation.
The decisions presented in this exhibition are rooted in research Sophie conducted during her master's studies in industrial design at the Technion. There, she explored the meaning of the term "craft" in the age of technology, when the human touch is disappearing from industries. She sought ways to combine traditional crafts with computer programming to preserve historical knowledge and the artisan's mark on the industry. Sophie wrote code for a CNC milling machine, enabling a fruitful dialogue between designer and machine. The code deciphers two-dimensional images and translates them into 3D shapes by analyzing hue values and converting them into milling depth of cut. The mill leaves its mark with its circular motion, which does not allow for sharp corners.
In this encounter between traditional craft and digital programming, Sophie chose to encode the cultural materials she had identified within her own family. She loaded the milling machine with images of Palestinian embroidery, which the mill then cut into the trunk of an olive tree. Embroidery and olive trees regularly feature in Palestinian culture and artisanship, including in the works of other artists from the Abu Shaqra family, where they carry symbolic meaning. Walid Abu Shaqra has commemorated the Palestinian narrative by returning to the olive tree repeatedly in his prints, whereas Farid Abu Shaqra frequently features the act of embroidery in his works.
Through the hybrid objects she created (and the accompanying video), Sophie explores the digital tools on which contemporary industrial design relies, identifying them as both a contemporary language and a form of absence. The digital code is not readily available or accessible to the audience. It is a kind of cipher or secret known only to the programmer. In this sense, it resembles the skill of Palestinian embroiderers, women who often use their craft to embed overt and covert messages into their dresses. Like the digital code, Palestinian embroidery translates symbols into meanings. The craftswomen use consistent colors and shapes to signify geographical locations, events from their family history and beliefs.
In the hybrid objects Sophie has created, the translation of the shapes of Palestinian embroidery into wood milling resonates through multiple layers of meaning. Sophie challenges the idea of the divide between local craft traditions and global technology, as well as the divide between genders. She incorporates embroidery — women’s work — into the traditionally masculine work of milling. In doing so, she disrupts the traditional division of labor and replaces it with a dialogue of many voices.
The transformation of embroidery into computer code reflects the complicated position of the designer in discussions about Palestinian tradition and women’s status. No longer a flat image, the embroidery becomes a mold: a three-dimensional, layered, almost architectural space of absence. In its new form, it depicts a topography with a double meaning: simultaneously signifying that which is there and that which is not. It becomes a hidden-yet-present code that unveils and conceals the craftswoman's landscape, identity, tradition and hidden hand. This absent presence is emphasized through the epoxy poured onto the tree trunk. The absence is a substance — translucent, viscous, watery. It is a perpetual window into a subterranean past, a liminal space that connects knowledge passed down through generations with transient, ever-changing information.
Curated by Tal Frenkel Alroy