נעמי זך / نوعمي زاخ / Naomi Zach

רגע לפני –
עוד רגע

נעמי זך ממששת את דרכה להבנת האירוע, מחפשת תשובות לשלל השאלות והפרשנויות, מנסה להתעלות מעל לאינסטינקט ההישרדות. תערוכה זו מציפה את השאלה: איך מביט המודרניזם אל העבר ואיך הוא מתייחס אליו? איך תוכל לאפשר לצופה להיכנס לדיון הזה ללא מבוכה או נסיגה. מבוכה מצד אחד ועבודות שופעות יופי מצד שני. זהו פרדוקס חיוני ודרוש ליצירת המתח בין הברור והלא מובן, הגלוי והנסתר, ההווה והעבר. היא מעמתת את הצופה עם האנושי, ההיסטורי והמקצועי ומזמינה אותו להתאימם לנקודת המבט שלו ולנסות לכונן יחסים, אינטראקציה, ביטויים חושיים ואפיקי מחשבות. תערוכה זו היא גם ניסוחים אינדיווידואליים והיענות לדאגות קולקטיביות ושאלות המדאיגות את הפרטים, האומנים והאינטלקטואלים שייתנו תשובות, כל אחד בדרכו ומהפרספקטיבה שלו. זוהי תערוכה שהיא מעבר לגבולות של האומנית ותרבותה, והיא נוגעת בזהות האנושית וניסיון להיאבק בשכחה. 

העבודות בתערוכה זו הן במקצבים אומנותיים הבולטים דרך המשטחים המורכבים מיחידות אומנות רב-לשוניות. כך הוא מיצב הוילונות שבמרכז החלל – שלוש עבודות וידיאו: שדה תלוי,  "רגע לפני – עוד רגע"והשלישית , אורג – ציפור שיר שבונה את הקן שלה. העבודה מוצגת על הרצפה בתוך ערימת קוצים, נושאת בחובה סוג של הסתגפות.

הכוונה היא להסתגפות-סופיזם כאקט רוחני המחבר בין קצות אומנות ואסתטיקה, התאחדות הסובייקט עם האובייקט. ההארה מחליפה את ההשקפה וההיגיון השכלי. הידע הוא התנסות רגשית הממלאת את בעליה בתחושה סוחפת של כוח, המציפה אותו בהארה. האספקט הרגשי הפנימי באומנות דומה לסופיות. הרי האומנות היא התנסות כמעט דתית, אישית וחושנית, שמתקיימת מחוץ לחושים ואינה מוגבלת על ידי חוקי המציאות וההיגיון.

האומנית מציעה מיצב במרכז חלל הגלריה, שמצווה עלינו לעצור, להתבונן, לבחון את חומרי הגלם של העבודה, לחשוב על התכנים והמבעים של הקומפוזיציה, כלומר היחסים בין האובייקט והיצירה האמנותית. מבחינת מילולית, קומפוזיציה היא מיקום יחד. 

לפי ההיגיון הזה ובהתאם להגדרה זו של התערוכה, בנוסף למה שמגישה לנו נעמי זך, הערך האסתטי של הקומפוזיציה מועצם ומתרחב עם אחדות הצורות. ערך זה זורם אל הצופה בקלילות. זה לא היה יכול להתרחש בלי קיומם של המאפיינים הנדרשים בעבודות של זך. הנפילה לתוך מלכודת היופי של הקומפוזיציה לא מתרחשת מאליה ובצורה אקראית, אלא יש שלבים שהעין הצופה נדרשת לחצות כדי ללכוד את היופי הזה. מדובר בעבודה קשה, קפדנית ומחושבת. זך משכילה להרכיב את הרעיונות שלה נדבך אחר נדבך, מה שעוזר לנו להבין אותו. לעומת זאת, חלק מהעבודות הן בבחינת חידה שלא ניתנת לפענוח. 

האחדות בין היצירות המוצגות באה לידי ביטוי באמצעות שימוש מותאם בעבודות המיצב באמצע חלל הגלריה, הצילומים, עבודות וידיאו, אופן ההצבה בחלל, האורות והצללים. כל האלמנטים הללו מעוצבים על ידי כל אומן בהתאם לסגנונו והשכלתו, ולפי מידת הרצינות, ההתמדה והמקצועיות של ביצוע העבודה.

אוצר: פריד אבו שקרה

لحظة قبل -
لحظة واحدة

تتلمس نوعمي زاخ طريقها نحو فهم الحدث، ترسباته، والبحث عن أجوبة للكثير من الاسئلة والتأويل ومن ثم التصعد فوق غرائز البقاء. النقاش الذي يحدثه هذا المعرض هو: كيف تنظر الحداثة الى الماضي وكيف تتعامل معه؟ كيف تتيح المجال للمتلقي للدخول الى هذا النقاش دونما حرج أو تراجع. الحرج من جهة واحدة والأعمال المفعمة بالجمال من جهة أخرى. هذا " البرادوكس " أظنه برادوكسا حيويا ومطلوبا لإحداث التناقض بين الواضح وغير المفهوم، بين الظاهر والباطن، بين الحاضر والماضي، ولوضع الناظر في حالة استخلاص خلاصة الاتجاهات الثلاثة، الانساني، التاريخي والمهني الفني، ليلائمها مع وضعه هو كمشاهد محاولا تكوين علاقة تعامل وتفاعل ولخلق تعبيرات تمتع العين أو ترضي الحواس أو "تفش الخلق" أو تفتح آفاقاً للتفكير (وهو ذلك كله). ولكن للمعرض أيضاً صياغات فردية واستجابات ذاتية لهموم جمعية وأسئلة قلقة وحائرة يتشارك فيها الأفراد، والفنانون والمثقفون يتأولونها، كل على طريقته ووفق منظوره الخاص، ولكن تأثيرها الجمعي ربما يفوق في مداه حدود وطن الفنانة وثقافتها لكي تلامس الهوية الإنسانية، لتغور عميقاً في تلافيف الذاكرة ومقاومة النسيان وفضح الغرائز. 

يحمل المعرض ايقاعات فنية نشاهدها من خلال الكتل والمساحات التي هي بالأساس مكونة من وحدات فنية متعددة اللغات، كالعمل المركب في منتصف الصالة تحت عنوان "ستائر "، وثلاثة أعمال فيديو، الأول تحت عنوان " حقل معلق " والثاني تحت عنوان "؟؟؟؟؟ " والثالث بمثابة عصفورة مغردة تنسج عشها، يعرض العمل على الأرض بداخل كومة من الأشواك، حاملا بين طياته نوعا من التزه، التصوف والانفرادية.

يجري الحديث عن التصوف كنشاط روحي يجمع بين أطراف الفن ولمحات الجمال، حيث اتحاد الذات بالموضوع، وحيث فيها تقوم الإشراقات مقام التصورات والأحكام في المنطق العقلي، وحيث فيها المعرفة معيشة وجدانية تغمر صاحبها بشعور عارم بقوى تضرم فيه وتغمره كفيض من النور، حيث تصحب هذه الأحوال، أحيانا، ظواهر غير عادية، كالرؤى والإحساس بخبرات ومواجيد ومقامات؛ فالبعد الوجداني للفن هو أحد أهم ملامح التشابه البنيوي مع التصوف؛ إذ إن الفن تجربة شبه دينيه، شخصية ووجدانية تجري خارج نطاق الحواسّ؛ فلا تقيّدها قيود الواقع وقيود المنطق. 

تقترح علينا الفنانة عملا تركيبيا، تكونه وتركبه في مركز الصالة. لا نستطيع أن نمر عليه بصورة عابرة ومرور الكرام، يحتم علينا أن نقف عنده ونحدق بتفاصيله وكيفية تكوينه ووضعه في الصالة باحثين عن المواد والخامات التي يتكون منها العمل، مفكرين بمضامينه في التعبير عن كونه تكوينا كمفهوم حين يجتمع المضمون ويتقارب برأي وفكرة الفنانة. وحينما نتطرق الى التكوين كدراسة مستفيضة للفنانة لابد لنا أن نقف عند ما قد أسلفنا في بداية النص حتى نعطي هذا الموضوع المهم حقه.

 التطرف، وليس التشعب عن المعنى الأساسي للتكوين، حيث تشتق كلمة التكوين من كون يكون تكوينا ، و كينونة الشيء صورته، وجمعه تكاوين الصورة والهيئة. ليصبح عمل الفنانة قائما بحد ذاته مدروسا محاكيا الأعمال المعروضة في المعرض.

من هذا المنطلق أو من هذا التعريف للمعرض  ولما تقترحه علينا نوعمي زاخ في المعرض نجد أن القيمة الجمالية في التكوين تزداد، وتتسع بوحدة الأشكال بحيث تصبح أكثر جمالأ حتى تصل الى المتلقي بكل سلاسة، وهذه العملية لا يمكن ان تتم إلى عبر خصائص معينة ينبغي توفرها في الأعمال الفنية، إذ أن عملية الوقوع في الشرك الجمالي للتكوين ليست عملية عشوائية، أو أنها تحدث فجأة وإنما هنالك مراحل تجتازها العين البشرية للوصول إلى ذلك المدرك الجمالي في التكوين، انه عمل شاق من قبل الفنانة، يتطور من خلال بناء سيرورة عمل وبرنامج مدروس لتركيب الأفكار لبنة لبنه ليساعد على الفهم، بل على العكس من ذلك نجد أن هنالك تكوينات مركبة تجعل من العمل الفني مجموعة طلاسم يتعذر على المتلقي فهمها وذلك لانعدام مراحل بناء العمل بدءا بالفكرة وصولا بالتنفيذ والانتهاء بعرض العمل واخراجه للنور حسب الأصول.

 تتجلى وحدة الأعمال الفنية المعروضة بالاستخدام المناسب في العمل التركيبي في منتصف الصالة، الصور، عمل الفيديو وكيفية توظيف الكتلة في الفراغ والأضواء والظلال، اذ تتشكل كل هذه العناصر مع كل فنان بحسب منهجه، ثقافته ومدى الجدية والمثابرة والمهنية لإنجاز مثل هذا المشروع.

القيّمة:  فريد أبو شقرة

- Moment before
another moment

Naomi Zach gropes her way towards understanding the event, searching for answers to rising questions and interpretations, thus trying to rise above survival instincts. The discussion that this exhibition creates is: How does modernity view the past, and how does it deal with it? How does it allow the viewer to enter this discussion without feeling embarrassed or retreating? Embarrassment on the one hand and beautiful works on the other. This ‘paradox’ is essential to create the tension between the apparent and the incomprehensible, the visible and the hidden, the present and the past. It presents the confrontation of the viewer with the individual, the historical and the professional, and invites the viewer to adjust it to their point of view – thereby trying to create relationships, interactions, sensual expressions and ways of thinking. The exhibition also contains individual formulations and subjective responses to collective concerns and to confusing questions shared by the individuals. Artists and intellectuals interpret them, each in their own way and according to their own perspective… This exhibition expands beyond the boundaries of the artist and her culture and touches on the human identity that is fighting the oblivion.

The exhibition bears artistic rhythms that we observe through the masses and surfaces that are mainly formed of multilingual artistic units. Such is the case with the installation work – the curtains – in the middle of the hall. The exhibition includes three video works: The first, Hanging Field, the second, Moment Before – Another Moment, and the third, Weaver, showing a songbird weaving its nest. The work is displayed on the ground inside a heap of thorns – holding within its folds a kind of abstinence. 

Abstinence – Sufism is a spiritual act connecting art and aesthetics, unification of the subject with the object. The Enlightenment replaces logic and point of view. Knowledge is an emotional experience that fills its owner with feelings of power that flood the enlightenment. In this way, the internal spiritual aspect in art is similar to Sufism. Art is almost a semi-religious experience – personal and sensual – that exists behind the senses and is not subject to laws of logic or reality. 

The artist offers us an installation in the centre of the gallery. It directs us to stop, to scan with our eyes, to review the raw materials of the works, to think about the contents and expressions of the composition, the relationships between the object and the artistic creation. Verbally "composition," means "to put together". According to that logic and as per the definition of the exhibition, the aesthetics of the composition are magnified and expand with the unification of the shapes. That value flows easily to the viewer. That could not exist without the typical requirements in the works of Zach. The fall into the trap of the beauty of the composition is neither spontaneous nor incidental. There are stages that the viewer's eye must follow in order to capture that beauty. It is a hard, precise, strict and meticulous work by the artist. Zach succeeds in combining her ideas layer by layer – enabling us to understand it. On the other hand, some of the works remain an enigma.  

The unity of the exhibited artworks is reflected in the position of the installation in the middle of the gallery, the pictures, the video works, the use of mass in the space, including the lights and shadows. All these elements are designed by the artist according to her own style, education, culture and seriousness, with the persistence and professionalism required to complete such a project.

Curator: Farid Abu Shakra